Cuốn mũi: Chức năng và nhóm bệnh lý thường gặp
Trong cấu trúc phức tạp của hệ hô hấp trên, cuốn mũi là một bộ phận tuy nhỏ nhưng lại đảm nhận những chức năng vô cùng quan trọng. Rất nhiều người gặp các vấn đề như nghẹt mũi kéo dài, viêm mũi xoang mãn tính… nhưng lại không biết rằng nguyên nhân có thể bắt nguồn từ những bất thường tại chính cuốn mũi.
Vậy cuốn mũi là gì, nó có vai trò gì trong quá trình hô hấp và những bệnh lý nào thường gặp ở cơ quan này? Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn trong bài viết dưới đây.
Cuốn mũi là gì?
Cuốn mũi (tên tiếng Anh: nasal turbinate) là những dải mô xương nằm ở bên trong hốc mũi, được bao phủ bởi lớp niêm mạc mũi. Mỗi bên mũi thường có 3 cuốn mũi: cuốn mũi dưới, cuốn mũi giữa và cuốn mũi trên. Một số người có thể có thêm cuốn mũi phụ (cuốn mũi trên cùng).
Chức năng chính của cuốn mũi
Dù có kích thước nhỏ, cuốn mũi đảm nhiệm một loạt chức năng quan trọng:
- Làm ấm và làm ẩm không khí trước khi đi vào phổi, nhờ vào lớp niêm mạc giàu mạch máu.
- Lọc bụi bẩn, vi khuẩn và các dị nguyên nhờ các lông mũi và chất nhầy tiết ra từ lớp niêm mạc.
- Điều chỉnh luồng khí hít vào, phân bố đều khí vào hai bên mũi, giúp hơi thở dễ dàng và hiệu quả hơn.
- Tham gia vào cơ chế phản xạ hắt hơi và điều tiết mũi trong điều kiện môi trường thay đổi.
Chính vì vậy, bất kỳ sự bất thường nào tại cuốn mũi đều có thể ảnh hưởng lớn đến hô hấp và sức khỏe tổng thể.
Các bệnh lý thường gặp liên quan đến cuốn mũi
1. Phì đại cuốn mũi
Là tình trạng cuốn mũi to lên bất thường, gây nghẹt mũi kéo dài. Nguyên nhân thường do viêm mũi dị ứng, viêm mũi mãn tính hoặc lệch vách ngăn mũi.
Tìm hiểu chi tiết tại bài viết: Phì đại cuốn mũi – Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả
2. Viêm cuốn mũi
Xảy ra khi lớp niêm mạc bao phủ cuốn mũi bị viêm do vi khuẩn, virus hoặc dị ứng. Gây ra triệu chứng như chảy nước mũi, ngứa mũi, hắt hơi liên tục.
3. Lệch cuốn mũi
Tình trạng cuốn mũi bị lệch hoặc biến dạng bẩm sinh hay do chấn thương, có thể gây nghẹt mũi mãn tính.
4. U cuốn mũi
Dù hiếm gặp, nhưng u lành hoặc ác tính vẫn có thể hình thành ở cuốn mũi, gây chảy máu mũi, nghẹt mũi một bên kéo dài.
Khi nào bạn nên đi khám?
Bạn nên đi khám chuyên khoa Tai Mũi Họng nếu xuất hiện các triệu chứng:
- Nghẹt mũi kéo dài, không đáp ứng với thuốc.
- Chảy dịch mũi màu vàng/xanh.
- Đau đầu vùng trán – thái dương liên tục.
- Mất hoặc giảm khứu giác.
- Thường xuyên ngáy khi ngủ, mệt mỏi khi thức dậy.
Phát hiện sớm các bất thường tại cuốn mũi sẽ giúp điều trị hiệu quả và ngăn ngừa biến chứng như viêm xoang, viêm họng mãn tính hay khó thở khi ngủ.
Điều trị bệnh lý cuốn mũi như thế nào?
Tùy vào nguyên nhân và mức độ nặng nhẹ, điều trị có thể bao gồm:
- Điều trị nội khoa: Thuốc kháng viêm, kháng dị ứng, thuốc xịt corticoid…
- Liệu pháp vật lý trị liệu mũi xoang (rửa mũi bằng nước muối sinh lý, xông hơi thảo dược…)
- Can thiệp ngoại khoa: Đốt cuốn mũi bằng sóng cao tần, chỉnh hình cuốn mũi hoặc kết hợp phẫu thuật nếu có bất thường giải phẫu.
Lời kết
Cuốn mũi đóng vai trò trọng yếu trong hệ hô hấp – là “bộ lọc không khí” tự nhiên mà cơ thể ban tặng. Tuy nhiên, vì nó “ẩn mình” sâu trong hốc mũi, nhiều người dễ bỏ qua khi xuất hiện vấn đề hô hấp. Việc nhận biết và điều trị sớm các bệnh lý ở cuốn mũi không chỉ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn phòng tránh nhiều biến chứng nguy hiểm.
Đừng quên: Nếu bạn hoặc người thân thường xuyên bị nghẹt mũi, dị ứng, khó ngủ hoặc mệt mỏi do thở kém – hãy nghĩ đến khả năng bất thường tại cuốn mũi.
Comments
Post a Comment